به گزارش جویباران،پس از خروج یک طرفه آمریکا از برجام، تا به امروز جمهوری اسلامی ایران به شکل یک طرفه به تعهدات برجامى خود عمل کرده است.
در این بین طرف اروپایى که از متعهدان توافق برجام بودند برای حفظ آن جز وعده و حرف چیز دیگرى از خود نشان ندادند و فقط حرف از ایجاد یک کانال ویژه مالی “اینستکس” زده‌اند.
ایران نیز پس از ۱۴ ماه صبر و شکیبایی در این مسیر و اجرای یک طرفه برجام دوماه پیش به اروپاییان هشدار داد که اگر به انجام تعهدات خود در اجرای این توافق متعهد نباشند ایران نیز میزان تعهدات خود را کاهش خواهد داد و این در حالى است که مهلت ۶۰ روزه ایران به اروپا براى عمل به تعهدات برجامى ساعات پایانی خود را به سر می‌رساند و اروپا هیچ اقدام عملی را انجام نداده است.
اما طبق اعلام تصمیمات جدید ایران در صورتی که اروپا در این مدت اقدامی نکند ایران نیز غنی سازی اورانیوم خود را به میزان بیشتر از ۳٫۶۷% و به حجم بیشتر از ۳۰۰ کیلوگرم را از سر گرفته و به مدرنیزاسیون رآکتور آب سنگین اراک خواهد پرداخت که همه این کارها مطابق با اصول برجام و حقوق واگذار شده طبق مواد ۲۶ و ۳۶ این توافق انجام خواهد شد.
اینستکس پروژه آمریکایی، بااجرای اروپاییها و فشار بیشتر به ایران
اینستکس که مخفف انگلیسى «ابزار پیشتیبان مبادلات تجارى» است، بر اساس توضیحاتى که از سوى اروپایى‌ها منتشر شده است، یک شرکت خصوصى است که در فرانسه ثبت شده است و سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه سهام‌داران آن هستند. ماموریت اصلى این شرکت، ثبت اطلاعات مربوط به تجارت میان شرکت‌هاى اروپایى و ایران و مدیریت تهاتر میان آن‌ها است.
بر اساس اسناد منتشر شده درباره اینستکس، مشخص مى‌شود که این سازوکار قرار نیست تحریم‌هاى آمریکا را نقض کند بلکه اساس اینستکس عمل در چارچوب تحریم‌هاى آمریکا است یعنى محدودیت‌هاى ناشى از تحریم‌هاى آمریکا در اینستکس به‌طور کامل مورد توجه قرار گرفته و اعمال مى‌شود.
اگر دولت‌هاى اروپایى تمایلى به نقض تحریم‌هاى آمریکا داشتند، اینستکس را یک شرکت دولتى ثبت مى‌کردند تا بتواند در مقابل تحریم آمریکا قدرت مقاومت داشته باشد.
با این توضیح، تا زمانى که دولت آمریکا مجوز خرید نفت به کشورهاى اروپایى ندهد، آن‌ها از ایران نفت نخواهند خرید، لذا حساب ایران در اینستکس شارژ نمى‌شود. براى همین در اخبار اعلام شده است که براى فعال شدن اینستکس یک خط اعتبارى از سوى کشورهاى اروپایى براى ایران فعال شده است. خط اعتبارى یعنى یک وام یا بدهى که در آینده باید ایران به همراه سودش آن‌را پرداخت کند.
هم‌چنین در سازوکار اینستکس ایران تنها مى‌تواند اقلام غیرتحریمى از شرکت‌هاى اروپایى خریدارى کند. اقلام تحریمى دایره گسترده‌اى دارد، براى مثال طلا، قطعات خودرو، بنزین و… ازجمله اقلام تحریمى هستند. اقلام باقى مانده عمدتا شامل اقلام بشردوستانه (غذا، دارو و…) مى‌شود و یا اقلام دیگرى مانند خودروى کامل که ارزبرى به‌شدت بالایى دارند.
مورد دیگرى که از سوى اروپا رعایت خواهد شد، توجه به مصرف‌کننده نهایى اقلام اروپایى در ایران است. بر اساس تحریم‌ها، برخى از نهادهاى ایرانى که از سوى آمریکا تروریستى اعلام شده‌اند، نباید مصرف‌کننده نهایى اقلام باشند. لذا اینستکس تلاش مى‌کند تا این تحریم را رعایت کند. براى همین اروپا اصرار به راه‌اندازى نهاد متناظر در ایران را داشت. نهاد ایرانى دو مأموریت اصلى دارد. اول این‌که با ثبت معاملات بتواند در حسابدارى به کمک اینستکس بیاید. دوم این‌که مسؤول شناسایى مصرف‌کننده نهایى در ایران باشد. یعنى اینستکس از نهاد همکار ایرانى مى‌خواهد تا گواهى مصرف‌کننده نهایى که قابل راستى آزمایى باشد، ارایه دهد.
ارسال پیام جدیت ایران به اروپا
عبور ذخایر اورانیوم غنى‌سازى شده جمهورى اسلامى ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم، پیام جدیت جمهورى اسلامى ایران در برداشتن گام‌هاى بعدى را به طرف مقابل (به‌صورت خاص سه کشور اروپایى) مخابره کرده است. یکى از اصلى‌ترین تلاش‌هاى اتحادیه اروپا طى روزهاى آتى، تلاش براى وادارسازى جمهورى اسلامى ایران نسبت به توقف روند فعلى خواهد بود. در این‌راستا اتحادیه اروپا سه اقدام را صورت خواهد داد: افزایش رفت و آمد مقامات اروپایى به ایران، ارسال سیگنال‌هاى تهدیدآمیز به ایران ازجمله تهدید به وضع تحریم‌ها، بزرگ‌نمایى کاذب در خصوص ساختار اینستکس و طرح ادعاى جدیت اروپا در حفظ برجام
بدون‌شک، تنها راه مواجهه با این بازى هدفمند اتحادیه اروپا، یکى اصرار بر کاهش تعهدات جمهورى اسلامى ایران مطابق سند برجام و دیگرى، تبیین بدعهدى‌هاى کشورهاى اروپایى در قبال برجام طى سال‌هاى اخیر (به‌خصوص پس از خروج کاخ سفید از برجام) است.
اظهارات روز چهارشنبه رییس جمهور در جلسه هیأت دولت مبنى بر این‌که «از ۱۶ تیر ماه، اقدام بعدى را انجام خواهیم داد، اگر بناست اظهار تأسف کنید، بفرمایید! غنى‌سازى ما دیگر ۶۷. ۳ نخواهد بود، به هر مقدار که بخواهیم غنى‌سازى خواهیم کرد.» و یا این هشدارى که آقاى روحانى به اروپایى‌ها دادندکه «اگر در مورد اراک به تعهدات خود عمل نکنید ما به شرایط قبلى بازمى گردیم، یعنى به شرایطى که به قول شما خطرناک است»، حکایت از آن دارد که ایران مصمم است تحت فشار اروپا، دیگر از تصمیمى که گرفته است، عقب‌نشینى نکند.
از سوى دیگر، طرح دوباره موضوع «غنى‌سازى صفردرصدى ایران» از سوى مقامات آمریکایى نشان مى‌دهد که باید گارد بسته و سختى را در مقابل هرگونه زیاده‌خواهى طرف آمریکایى و اروپاییها اتخاذ کرد.
بدون‌شک، جمهورى اسلامى ایران بنابه فرموده رهبر معظم انقلاب، در قبال مسائل ناموسى کشور کمترین باج و امتیازى به طرح مقابل نخواهد داد. بدیهى است که در این خصوص، وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسى کشورمان وظیفه مهمى بر دوش دارد. لازم است مصادیق اقدامات ناکافى اروپا، به‌صورت جدى و رسمى از سوى ایران تبیین شود. بدون‌شک در این معادله، مخاطب جمهورى اسلامى ایران تنها ملت ایران نخواهد بود، بلکه افکار عمومى دنیا، باید در جریان چنین بدعهدى‌ها و ناکافى بودن اقدامات اروپا در حفظ برجام قرار گیرد. در این صورت، پروژه مشترک ضد ایرانى ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا به بن بست خواهد رسید.
نکته بعدى به تقویت «گفتمان اقتدار» در حوزه سیاست خارجى کشورمان باز مى‌گردد. گفتمان صحیح سیاست خارجى بارها از سوى رهبر معظم انقلاب در قالب «سیاست خارجى انقلابى» مطرح شده است. به این معنا که سیاست خارجى که بتواند حداکثر منافع ما را تأمین کند. بنابراین، باید کاملاً مقتدرانه با طرف مقابل سخن گفت و آن‌ها را بابت عدول از تعهدات بین‌المللى خود زیر سؤال برد. این قاعده در قبال رفتار اخیر اروپا نیز صادق است.
عقلانیت سیاسى و اقتدار ملى ایجاب مى‌کند که جمهورى اسلامى ایران بر مسیرى که اخیراً در خصوص کاهش تعهدات برجامى خود در پیش گرفته است، استوار باشد. اگر رفتار اروپا در ویترین سیاست خارجى ما قرار بگیرد و مردم و رسانه‌ها در مورد آن قضاوت کنند، آن‌وقت همه متوجه مى‌شوند که چهره واقعى اتحادیه اروپا چگونه است. بدون‌شک، نظام و ملت ایران نه تنها در برابر کارشکنى‌هاى ایالات متحده آمریکا سخت‌ترین واکنش را نشان خواهند داد، بلکه در مواجهه با اتحادیه اروپا نیز رصد دقیق و هوشمندانه‌اى از رفتار طرف مقابل باید وجود داشته باشد. در این صورت، جایى براى فریبکارى و نیرنگ طرف مقابل باقى نخواهد گذاشت.
