به گزارش جویباران،قدرت و اقتدار پلیس از جمله نمادهاى شأن و منزلت پلیس است زیرا از این نهاد انتظار مىرود که با خشنترین مسائل جامعه نظیر: قاچاق، قتل، سرقت مسلحانه و … دست و پنجه نرم کند. اگر در مقابله با ناهنجارىهاى اجتماعى، به طور موفقیت آمیز عمل کند؛ آنگاه این قدرت و اقتدار پلیس، تبدیل به مأمنى براى شهروندان در جهت حفظ نظم و امنیت جامعه مىشود و برآیند این پدیده، نگرش مثبت به پلیس و افزایش اقتدار، شأن و کارآمدی پلیس خواهد بود. لذا به گفته گرین و ماستروفسکى؛ مسئولیت کاربرد زور و خشونت به پلیس داده شده تا بتواند صلح و آرامش را در جامعه به ارمغان آورد زیرا دستیابى به صلح و آرامش بدون کاربرد زور و خشونت همیشه ممکن نیست.( گرین و ماستروفسکی، ۱۹۹۸) علاوه بر توجه به این امر مهم، لازم است که نیروى انتظامى براى بهبود هرچه بیشتر کارکرد خود در رسیدن به هدفهاى مدنظر، جلب همکارىهاى مردمى را با افزایش پشتوانه و اعتماد عموم ملت ایران در دستور کارخود قرار دهد؛ مسألهاى که مقام معظم رهبرى نیز بر آن تأکید داشته و خواهان آن هستند که مسؤولان انتظامى کشور، همراه کردن اقتدار در اجراى قانون و محبت و صمیمیت با مردم را مدنظر قرار دهند. ایشان در اینباره متذکر شده اند: «آنچه مهم است استمداد از خداوند متعال و حفظ رابطهى با خداى متعال است. آنچه در درجهى بعد مهم است، ارتباط صمیمانهى با مردم است؛ اقتدار را همراه کنید با محبّت و صمیمیّت نسبت به مردم. آنچه مهم است پایبندى به قانون است؛ هیچ کارِ بىقانون انجام نگیرد. و بالاخره آنچه مهم است جرأت و گستاخیِ لازم در اجرای قانون است؛ آنجایى که قانون هست، ملاحظهى هیچکس را نکنید؛ با جرأت وارد بشوید، با دلیرى وارد بشوید، وظیفهاى را که قانون بر عهدهى شما گذاشته است انجام بدهید. از قانون تخطّى نباید کرد، در اجراى قانون هم هرگز تأمّل و تردید نباید ورزید. آنجایى که قانون است باید اجرا کنید .مشکل عمدهى کشورها و ملّتها همین است که در اجراى وظیفهى دینى خود، وظیفهى وجدانى خود، وظیفهى عقلانى خود و وظیفهى انسانى خود دچار تردید و تأمّل مىشوند.»(۲۶/۶/۱۳۹۶)
نیروی انتظامی در نگاه رهبری
حضرت آیتالله خامنهاى فرماندهى کل قوا، در سخنانى درباره نیروى انتظامى فرمودهاند: «نیروى انتظامى، آن سازمان رشید، آن بازوان توانا، آن شانههاى پرتحمّلى است که مىتواند و مىخواهد این بار سنگین را بر دوش بگیرد و این خدمت بزرگ را براى مردم انجام دهد…. نیروى انتظامى،… باید با عزت،… امانت،… و کارایى خود در محیط زندگى مردم برود. آن ملتى که نیروى انتظامى خود را عزیز مىداند و آنرا با خود بیگانه نمىشمارد و به او اعتماد مىکند، ملتى خوشبخت است. مردم نیروى انتظامى را باید از خود بدانند… مردم احساس آرامش مىکنندکه ببینند جوانان، مردان و زنان در این سازمان بزرگ و کارآمد، با انجام صحیح وظایف خود، مىتوانند آنچه از آنان متوقع است، آنرا محقق کنند»(۱۸/۷/۱۳۷۹)
ویژگىهاى اصیل نیروى انتظامى از دیدگاه مقام معظم رهبرى
– اقتدار: یکى از ویژگىهاى مهمى که فرماندهى معظم کل قوا براى نیروى انتظامى بیان فرمودهاند، «اقتدار» است. ایشان در اینزمینه مىفرماید: «نیروى انتظامى باید داراى اقتدار باشد. اقتدار یک امر معنوى است و با صداى کلفت و اسلحه تیز و مشت محکم تفاوت دارد. اقتدارهاى ظاهرى، در حقیقت اقتدار نیستند. باید وضعیتى بهوجود آید که هم نیروى انتظامى در خود احساس قدرت کند، هم آحاد ملت دریابند که پاسدار و حافظ امنیت فردى و اجتماعى آنها، یک مجموعه مقتدر است و مىتواند از مردم دفاع کند و هم دشمنِ مخلّ امنیت بفهمد که نیروى انتظامى مقتدر و تواناست.» (۲۱/۴/۱۳۷۴)
– عزت: عزّت، دومین ویژگى تبیینشده از سوى مقام معظم رهبرى براى نیروى انتظامى مطلوب است؛ یعنى اینکه نیروى انتظامى با پاکدامنى، پرهیزکارى و آلوده نشدن به جرایم گوناگون و مادیات، در چشم مردم عزیز باشد. ایشان در اینخصوص مىفرماید: «نیروى انتظامى باید در چشم مردم عزیز باشد. این عزّت، از رفتار نیروى انتظامى و چگونگى انجام وظیفه او ناشى مىشود. عزّت نیروى انتظامى به این است که پارسایى و پاکدامنى در تمام ارکان آن مشاهده شود و همه احساس کنند که این نیرو، پاکدامن است و خود را آلوده نمىکند و براى عوضهاى قلیل و حقیر مادى و پَست، ارزشى قائل نیست. این یک امر روحى و معنوى است که براى نیروى انتظامى عزّت خواهد آورد»(همان)
– احساس مهربانى و خدمت به مردم: رأفت و رحمت، از صفاتى است که باید در نیروى انتظامى نمود عینى بیابد. ازاینرو، نیروى انتظامى باید در کنار اینکه مأموریتهاى خود را با اقتدار انجام مىدهد، در برخورد با مردم با مهربانى رفتار کند. فرماندهى معظم کل قوا در همینراستا مىفرماید: «باید در مورد مردمى که مىخواهید از خانه، جاده، امنیت مرز و کسب و کار آنها محافظت کنید، احساس رأفت و رحمت داشته باشید. مردم باید این معنا را لمس کنند که همان نیروى مقتدر و با صلابتى که در مقابل مخلّ امنیت، با کمال قدرت و صلابت مىایستد، وقتى با مردم و افراد مظلوم مواجه مىشود، با رحمت و رأفت برخورد مىکند.»(همان)
– دقت و مراقبت در انجام وظیفه قانونى: یکى از وظایف بسیار مهم نیروى انتظامى، برقرارى نظم، اجراى قوانین و برخورد با قانونشکنان است. ازاینرو، کسىکه مىخواهد با قانونشکن برخورد کند، خود باید وظایف قانونىاش را بهخوبى انجام دهد. مقام عظماى ولایت، حضرت آیتالله خامنهاى در خصوص این ویژگى مىفرماید: «این دقت و مراقبت، از یکسو موجب مىشود هیچیک از وظایف قانونى شما لوث نشود… و از سوى دیگر، موجب مىشود هیچگونه تخلّف و تخطّىاى انجام نگیرد.»(همان)
– درستکارى و امانتدارى :با توجه به اهمیت برقرارى نظم و امنیت داخلى و نقش نیروى انتظامى در اینخصوص، لازم است همه ایرانیان به این نهاد، اعتماد و اطمینان خاطر داشته باشند. چنین امرى، رفتار درست، منحرف نشدن در انجام وظیفه و امانتداریِ نیروی انتظامی را میطلبد. در سایه وجود چنین صفاتی در کارکنان آن، اعتماد عمومی و همکاری مردم با این نیرو گسترش خواهد یافت. فرماندهى معظم کل قوا در مورد این ویژگى مىفرماید: «امروز مردم شما را امین مىشمارند. در دوران انقلاب، نیروهاى انتظامى امین مردمند. باید به وظیفه این امانت بهطور کامل عمل کنید. آن کسانىکه خداى ناکرده در این کسوت مقدس، بر خلاف مقتضاى امانت عمل مىکنند، باید وجدانشان بهشدت سرافکنده باشد»
– دفاع از ارزشهاى اسلامى :یکى از والاترین وظایف و ویژگىهاى نیروى انتظامى، پاسدارى از ارزشهاى اسلامى است. نیروى انتظامى باید با کسانىکه ارزشهاى اسلامى و دستاوردهاى انقلاب را خدشهدار مىسازند، برخورد و مقابله کند. مقام معظم رهبرى در مورد این وظیفه مهم مىفرماید: «بزرگترین وظیفه نیروى انتظامى، حفظ ارزشهاست. هرگاه مردم، یک نفر از شما را چه در پاسگاههاى دورافتاده و در خیابانهاى مرکز کشور و چه در شهرها و روستا و جاده مشاهده کنند، باید مظهرى از تقوا و پرهیزکارى و معنویت و دورى از فساد و دشمنى با هرگونه کجروى را در وجود شما ببینند. آن کسىکه اهل فساد و بىتقوایى و رشوهدادن و رشوهگرفتن است، باید از شما بترسد و آن کسىکه متقى است، باید با دیدن شما شاد و دلگرم و امیدوار بشود و احساس کند محیط جامعه، محیط خوبى است و مىشود در آن تنفّس و زندگى کرد». ایشان همچنین در جاى دیگرى مىفرماید: «اگر مجموعهاى با قدرت و عزّت در میان مردم ظاهر شد، همه باید بدانند که این مجموعه، بنا دارد از ارزشهاى اسلامى دفاع کند. در درون نیروى انتظامى باید ارزشهاى اسلامى، معیار و میزان باشد»
– نیروى انتظامى و تعامل با مردم: همبستگى، انسجام ملى و عمومى و نیز آرامش گسترده، حاصل وجود نظام عقیدتى مسلّط در جامعه است. هر قدر نیروى انتظامى بتواند با این نظام، صادقانه مرتبط شود، با آن احساس همدلى کند و خود را متعلق به آن بداند، اعتماد عمومى را بیشتر به خود جلب خواهد کرد.
نیروى انتظامى باید در اینراستا، به وضعیتى خاص برسد؛ یعنى در عین حفظ استقلال، فاصله بسیار کمى با مردم داشته باشد. لازمه تحقق این امر مهم آن است که دولت در تصحیح نگرش مردم راجع به نیروى انتظامى تلاش کند تا زمینه همکارى مردم و پلیس فراهم آید. در حال حاضر با اقدامات صورتگرفته در ایجاد زمینههایى مناسب در ابعاد فرهنگى و تبلیغى، میزان تعامل مردم و نیروى انتظامى، افزایش چشمگیرى داشته و مهمترین اثر آن، کاهش ارتکاب جرایم و متلاشىشدن باندهاى کوچک و بزرگ بزهکارى در سطح جامعه بوده است.
بنابراین نیروی انتظامی یکی از ارکانهاى حفظ اقتدار کشور و حفاظت و صیانت از نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومى و فردى جامعه اسلامى و نگهبانى و پاسدارى از دستاوردهاى انقلاب اسلامى است لذا برای انجام مأموریت و وظایف خود باید اقتدار و کارآمدی خود را افزایش دهد.